Σε μια θάλασσα που οι άνεμοι που πνέουν συνήθως είναι οι βοριάδες, η πλεύση προς το νότο μοιάζει με κατηφόρισμα. Ανοίξτε λοιπόν τα πανιά σας και ξεκινήστε το ταξίδι για να μαγευτείτε από τις Νότιες Κυκλάδες.
Πλησιάζοντας προς τη Φολέγανδρο αυτό που θα πρωτοαντικρύσετε είναι κομμάτια βράχων που ξεπροβάλλουν από τη θάλασσα, σχίζοντας με πείσμα το βαθύ μπλε που τα περιβάλλει. Η άγρια αυτή εικόνα, ημερεύει προσωρινά όταν προσεγγίσετε τον Καραβοστάση που είναι το πιο οργανωμένο λιμάνι του νησιού, μολονότι δεν είναι ούτε το πιο κοσμοπολίτικο, ούτε το πιο γραφικό σημείο των Κυκλάδων. Παραδίπλα, υπάρχει η βοτσαλωτή παραλία του οικισμού, ίσως όχι η ωραιότερη που έχετε δει, αλλά με νερά καθαρά. Άλλωστε η Φολέγανδρος δε φημίζεται για τις παραλίες της. Οι πιο όμορφες ακτές του νησιού βρίσκονται προς τον νότο, όπως η Αγκάλη. Μη βιαστείτε όμως να γίνετε αυστηροί απέναντι στο νησί αυτό, γιατί οι ομορφιές του ξετυλίγονται μόλις ξεπεράσετε το τραχύ περίβλημα των πρώτων εικόνων, σαν γλυκός καρπός που τριγύρω έχει αγκάθια. Την πρώτη γλυκιά γεύση από το νησί θα την πάρετε στο δρόμο για τη χώρα της Φολεγάνδρου, που βρίσκεται ψηλά πάνω από τη θάλασσα και προς το κέντρο του. Καθώς θα πλησιάζετε, η ματιά σας δε μπορεί παρά να σταθεί στη μεγάλη εκκλησία που βρίσκεται σχεδόν στην κορφή του νησιού, με το λευκό μονοπάτι που την ακολουθεί να σχηματίζει ένα συνεχές ζιγκ ζαγκ, σαν σερπαντίνα ριγμένη πάνω στο βράχο. Αν τα πόδια σας έχουν διάθεση για ανηφόρα και το βλέμμα σας διψάει για ανοιχτό ορίζοντα, ξεκινήστε την ανάβαση ακολουθώντας το μονοπάτι προς την εκκλησιά. Η θέα από τον προαύλιο χώρο είναι μοναδική. Θα δείτε τα λευκά σπιτάκια της χώρας να συνωστίζονται στις άκρες των γκρεμών και τα ψηλά κατακόρυφα βράχια να σπάνε με πείσμα τα κύματα που στέλνουν ο βοριάς και η θάλασσα. Όταν χορτάσει η ματιά σας το τοπίο, κατηφορίστε προς τη χώρα του νησιού. Εκεί θα βρείτε έναν γοητευτικό οικισμό, όπου πλακόστρωτα σοκάκια εναλλάσσονται με μικρές πλατείες, εκκλησιές, καφενεδάκια, ασβεστωμένα σπίτια και φροντισμένες αυλές. Τα πρωϊνά θα δείτε τις βουκαμβίλιες να σκαρφαλώνουν για να δώσουν χρώμα στον ασβέστη ενώ το βράδυ περπατώντας θα μυρίσετε βασιλικό ή γιασεμί. Ο χρόνος μοιάζει να κυλά με άλλους ρυθμούς εδώ. Ίσως να τον γοήτευσε το μέρος και να έκατσε σε μια πλατεία να ξαποστάσει. Ακολουθήστε λοιπόν κι εσείς τους ρυθμούς αυτούς, τραβήξτε μια ψάθινη καρέκλα στην πλατεία και καθίστε κάτω από τη δροσιά των ψηλών δέντρων. Θα βρείτε καλό καφέ, φρέσκους χυμούς, αλλά και νόστιμο φαγητό, αν έχει ανοίξει η όρεξή σας. Πάρτε μια δροσερή χωριάτικη σαλάτα με σουρωτό, το νόστιμο, φρέσκο τυρί του νησιού, που μοιάζει με τη μυζήθρα. Δοκιμάστε τις περίφημες καλασούνες, τις πίτες της Φολεγάνδρου, με το αφράτο, χειροποίητο φύλλο. Παραγγείλτε ματσάτα, τα παραδοσιακά, χεροποίητα ζυμαρικά του νησιού που συνοδεύονται από μπόλικη σάλτσα ντομάτας και τοπικό τριμμένο τυρί. Κι αν ο ουρανίσκος σας ζητά κάτι γλυκό, μπορείτε να απολαύσετε ένα δροσερό γιαούρτι σερβιρισμένο με γλυκό τριαντάφυλλο ή μια καρπουζένια, μια πίτα που φτιάχνεται με την ψύχα του καρπουζιού, μέλι, αλεύρι και σουσάμι.
Στα νοτιοανατολικά των Κυκλάδων υπάρχει ένας τόπος ιδιαίτερος, που από ψηλά μοιάζει σαν πινελιά από χώμα κι ασβέστη πάνω στο βαθύ μπλε του Αιγαίου πελάγους. Η Αμοργός, έχει τη δική της ομορφιά, τον δικό της χαρακτήρα, και ιστορία χιλιάδων χρόνων. Πήρε το όνομά της από το φυτό αμοργίς, ένα είδος λιναριού που ήταν η πρώτη ύλη για τους ξακουστούς της χιτώνες κατά την αρχαιότητα. Τις τελευταίες δεκαετίες πάντως, την ανακάλυψαν και τη λάτρεψαν οι Γάλλοι, από την κινηματογραφική ταινία "Le grand bleu" του Luc Besson, με τους Jean Reno και Rosanna Arquette. Το νησί έχει δύο λιμάνια στη Βόρεια πλευρά του, την Αιγιάλη και τα Κατάπολα, καθώς η χώρα του δεν είναι παραθαλάσσια, αλλά βρίσκεται σκαρφαλωμένη ψηλά στο κεντρικό του τμήμα. Αν έχετε διάθεση για πεζοπορία υπάρχουν πολλά και ενδιαφέροντα μονοπάτια, που θα σας ανταμείψουν με αξέχαστες εικόνες και τα αρώματα που αναδύουν τα βότανα της Ελληνικής γης. Με τη μορφή που έχει το νησί άλλωστε, μπορείτε πάντα να κατηφορίσετε για μια βουτιά στα κρυστάλλινα νερά που το περιβάλλουν. Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε τη Μονή της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας να αγναντεύει το απέραντο γαλάζιο γατζωμένη στα απόκρυμνα βράχια. Ανεβείτε τα σκαλάκια με σεβασμό, γεμίστε με θάλασσα τη ματιά σας και ξεδιψάστε με το δροσερό νερό και το λουκουμάκι που θα σας κεράσουν στο αρχονταρίκι. Κατεβαίνοντας αξίζει να κάνετε μια βουτιά στον κολπίσκο που σχηματίζεται λίγο πιο κάτω από το μοναστήρι. Κατά το σούρουπο μπορείτε να ξεκινήσετε για μια βόλτα στη χώρα της Αμοργού, να αφήσετε τα χνάρια σας στα φρεσκοασβεστωμένα σοκάκια της, και να δοκιμάσετε το υπέροχο τοπικό ρακόμελο. Το βραδάκι, ένας περίπατος στα χωριά της Αμοργού κρύβει απροσδόκητες ομορφιές, και μπορεί να δώσει αέρα στα πανιά των γαστρονομικών σας ανησυχιών. Σε πολλά από τα ταβερνάκια τους θα βρείτε σπιτικά μαγειρευτά, και εδέσματα με ντόπιες πρώτες ύλες, όπως την παντρεμένη φάβα, την αμοργιανή μελιτζάνα, το πατατάτο, τον τοπικό καβουρμά, ή τα πιτάκια με σέσκουλα, κρεμμύδι, δύοσμο και μάραθο. Αν η γεύση σας ζητήσει κάτι γλυκό, δοκιμάστε ξεροτήγανα, και απολαύστε τα με την ξακουστή ψημένη ρακή.
